fbpx

Πρωτοποριακή τεχνολογία στην ταχεία ταυτοποίηση παθογόνων µικροοργανισµών

Ιωάννα ∆ηµοπούλου
Ιατρός Βιοπαθολόγος,
Υπεύθυνη Μικροβιολογικού,
Κεντρικό Εργαστήριο
ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ Αµπελοκήπων

12/03/21 – 3min. read

Η αποτελεσµατική αντιµετώπιση των λοιµώξεων προϋποθέτει την αποµόνωση του υπεύθυνου παθογόνου µε καλλιέργεια, την ταυτοποίηση και τον έλεγχο ευαισθησίας στα αντιβιοτικά.

Οι τεχνικές που χρησιµοποιούνται γενικά στα µικροβιολογικά εργαστήρια για την ταυτοποίηση των παθογόνων µικροοργανισµών περιλαµβάνουν τη µικροσκόπηση, τον έλεγχο βιοχηµικών ιδιοτήτων και την αξιολόγηση φαινοτυπικών χαρακτήρων. Οι διαδικασίες αυτές για µερικές κατηγορίες βακτηρίων µε µεγάλο χρόνο γενεάς απαιτούν µακρούς χρόνους επώασης και επιτρέπουν το τελικό αποτέλεσµα σε 36 µε 48 ώρες. 

Ο χρόνος για το τελικό αποτέλεσµα επαυξάνεται κατά 24 ώρες τουλάχιστον όταν γίνεται ο πλήρης χαρακτηρισµός του παθογόνου µε τον έλεγχο ευαισθησίας στα αντιβιοτικά.

Στο Μικροβιολογικό Εργαστήριο της ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗΣ, για την ταχεία ταυτοποίηση των παθογόνων µικροοργανισµών που αποµονώνονται από τις καλλιέργειες κλινικών δειγµάτων χρησιµοποιείται µια νέα µέθοδος, η φασµατοµετρία µάζας MALDI TOF (Matrix Assisted Laser Desorption Ionization Time of Flight). Συγκεκριµένα, χρησιµοποιείται το σύστηµα BioTyper (Bruker Daltonics). Στη φασµατοµετρία MALDI (εκρόφηση – ιοντισµός από µήτρα µέσω λέιζερ) δηµιουργούνται ιόντα πρωτεΐνης που επιταχύνονται µέσω ενός ηλεκτρικού πεδίου. Τα ιόντα αυτά ταξιδεύουν µέσα από έναν σωλήνα επιτάχυνσης, όπου τα µικρά ιόντα ταξιδεύουν γρηγορότερα και φτάνουν πρώτα στον ανιχνευτή. Εποµένως, ο χρόνος πτήσης (time of flight, TOF) στο ηλεκτρικό πεδίο είναι παράµετρος εξαρτώµενη από τη µάζα ή ακριβέστερα από τον λόγο µάζα/φορτίο. Ελάχιστες ποσότητες βιοµορίων λίγα picomol (pmol) έως femtomol (fmol) χρειάζονται για την ανάλυση. Το φάσµα µάζας που προκύπτει για τις υπό ανάλυση πρωτεΐνες ποικίλλει µεταξύ των διάφορων µικροοργανισµών. Για την τελική ταυτοποίηση γίνεται σύγκριση µε τα φάσµατα που βρίσκονται σε βιβλιοθήκες αναφοράς.
Το σύστηµα BioTyper έχει τη δυνατότητα ανάλυσης δειγµάτων όχι µόνο από καλλιέργειες, αλλά και κατευθείαν από φιάλες θετικών αιµοκαλλιεργειών (MBT Sepsityper IVD Kit), επιταχύνοντας το αποτέλεσµα µέχρι 48 ώρες συγκριτικά µε τις παραδοσιακές µεθόδους και, ως εκ τούτου, την έναρξη της πλέον κατάλληλης αντιµικροβιακής θεραπείας σε σηψαιµικούς ασθενείς.

Επιπρόσθετα, µε τη χρήση του MBT Compass STAR-BL IVD Kit είναι δυνατόν να προσδιοριστεί η δραστηριότητα της β-λακταµάσης σε καλλιέργειες µικροβίων ή φιάλες θετικών αιµοκαλλιεργειών. Με την έγκαιρη ανίχνευση της αντοχής στα β-λακταµικά αντιβιοτικά παρέχονται σηµαντικές πληροφορίες για την οµάδα των αντιµικροβιακών που δεν είναι κατάλληλα να χορηγηθούν για θεραπεία.

Η ταυτοποίηση βακτηριδίων και ζυµοµυκήτων µε υψηλή ακρίβεια και ευαισθησία σε λίγα µόνο λεπτά και µε ένα µικρό ποσό βιοµάζας 104 µέχρι 106 CFU καθιστά δυνατή τη χορήγηση πλέον στοχευµένης εµπειρικής θεραπείας.

Η αντοχή των µικροβίων στα αντιβιοτικά έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Τα ανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια καθιστούν τη θεραπεία λοιµώξεων δύσκολη και σε νοσοκοµειακούς ασθενείς αλλά και σε ασθενείς της κοινότητας.

Η χορήγηση πλέον στοχευµένης εµπειρικής θεραπείας που είναι αποτελεσµατική αφορά τόσο παθογόνα στα οποία δεν έχουν παρατηρηθεί µηχανισµοί αντοχής, π.χ., Streptococcus pyogenes, όσο και παθογόνα που είναι δυνατόν να φέρουν επίκτητους µηχανισµούς αντοχής, όπως τα Enterobacteriaceae, Pseudomonas species, Staphylococcus species, Enterococcus species και Streptococcus pneumoniae. Η συνεισφορά εποµένως στη µείωση της θνησιµότητας και του χρόνου νοσηλείας είναι προφανής.

Επιπρόσθετα, οι διαφορές στο φάσµα πρωτεϊνών που προκύπτουν µπορεί να χρησιµοποιηθούν στην επιδηµιολογική ανάλυση και στην παρακολούθηση επιδηµιών.