Κολπίτιδες Τραχηλίτιδες

O κόλπος και ο τράχηλος της µήτρας έχουν φυσιολογική χλωρίδα µικροβίων, που στην αναπαραγωγική ηλικία αποτελείται κυρίως από γαλακτοβακίλλους. Η ισορροπηµένη µικροβιακή χλωρίδα βοηθά στην πρόληψη των διάφορων λοιµώξεων και είναι σηµαντική για την υγεία της γεννητικής περιοχής, αναστέλλοντας την ανάπτυξη άλλων επιβλαβών µικροοργανισµών.
Οι φλεγµονές του κόλπου (κολπίτιδες) και του τραχήλου της µήτρας (τραχηλίτιδες) είναι µεταξύ των συχνότερων λοιµώξεων του γεννητικού συστήµατος των γυναικών. Ειδικά οι τραχηλίτιδες µπορεί να οδηγήσουν ανιόντως σε σοβαρές λοιµώξεις (σαλπιγγίτιδα, ενδοµητρίτιδα ή και απόστηµα ωοθηκών), µε τελικό αποτέλεσµα στειρότητα. Οι λοιµώξεις αυτές είναι συνήθως σεξουαλικά µεταδιδόµενες. Τα συνήθη συµπτώµατα είναι κνησµός, ερύθηµα του αιδοίου και δύσοσµα κολπικά υγρά. Τα νεογέννητα µπορούν να προσβληθούν κατά τη γέννηση, περνώντας µέσα από τον κόλπο της µητέρας.

ΚΟΛΠΙΤΙ∆ΕΣ

Κολπίτιδες Τραχηλίτιδες

Κολπίτιδα είναι η φλεγµονή του κόλπου. Οι πιο συχνές κολπίτιδες στην αναπαραγωγική ηλικία είναι:

Η βακτηριδιακή κολπίτιδα

Η βακτηριδιακή κολπίτιδα (bacterial vaginosis) προκαλείται από αντικατάσταση της φυσιολογικής χλωρίδας του κόλπου από αναερόβια µικρόβια – κυρίως από Gardnerella vaginalis, Μυκόπλασµα (Mycoplasma) και Ουρεάπλασµα (Ureaplasma). Η βακτηριδιακή κολπίτιδα αποτελεί την πιο συχνή κολπίτιδα και την κύρια αιτία κολπικής υπερέκκρισης ή κακοσµίας (οσµή ψαριού). Γυναίκες µε βακτηριδιακή κολπίτιδα έχουν αυξηµένη συχνότητα πρόωρου τοκετού και -ως εκ τούτου- αυξηµένη νοσηρότητα και θνησιµότητα για τα νεογέννητα. Η βακτηριδιακή κολπίτιδα σχετίζεται µε τους πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους, τη µη χρησιµοποίηση προφυλακτικού και την έλλειψη κολπικών γαλακτοβακίλλων. Επιπρόσθετως, αυτές οι γυναίκες είναι σε αυξηµένο κίνδυνο για προσβολή από σεξουαλικώς µεταδιδόµενα νοσήµατα. Για τη θεραπεία συνιστάται χορήγηση αντιβιοτικών, ενδοκολπικά ή από του στόµατος. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας συνιστάται αποχή από σεξουαλικές επαφές και χρήση προφυλακτικού. ∆εν συνιστάται η θεραπεία του σεξουαλικού συντρόφου.

Η τριχοµοναδική κολπίτιδα

Η τριχοµοναδική κολπίτιδα προκαλείται από το παράσιτο (πρωτόζωο) Trichomonas vaginalis και η κλινική εικόνα χαρακτηρίζεται από µια δύσοσµη λευκοκίτρινη κολπική έκκριση µε ερεθισµό του αιδοίου. Για τη θεραπεία συνιστάται χορήγηση αντιβιοτικών από του στόµατος. Συνιστάται θεραπεία και του σεξουαλικού συντρόφου.

Η µυκητιασική αιδοιοκολπίτιδα

Η µυκητιασική αιδοιοκολπίτιδα προκαλείται κυρίως από τον µύκητα Candida albicans και περιστασιακά από άλλα είδη Candida. Η κλινική εικόνα περιλαµβάνει κνησµό, πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή, δυσουρία και παχύρρευστο κολπικό έκκριµα. Κατατάσσεται σε απλή και σε επιπλεγµένη. Η απλή µυκητιασική αιδοιοκολπίτιδα είναι ήπιας µορφής και προκαλείται συνήθως από τον µύκητα Candida albicans. Η επιπλεγµένη είναι συνήθως σοβαρής µορφής αιδοιοκολπίτιδα, που χαρακτηρίζεται από υποτροπές, και προκαλείται από άλλα είδη Candida (όχι Candida albicans).

Για τη θεραπεία της απλής µυκητιασικής αιδοιοκολπίτιδας συστήνεται τοπική θεραπεία βραχείας διάρκειας (1-3 ηµέρες) µε αντιµυκητιασικά (αζόλες). Σε περιπτώσεις επιπλεγµένης µυκητιασικής αιδοιοκολπίτιδας χορηγούνται αντιµυκητιασικά από του στόµατος ή τοπικά, απαιτείται δε παράταση της κλασικής θεραπείας (7-14 ηµέρες). ∆εν συνιστάται η θεραπεία του σεξουαλικού συντρόφου, παρά µόνο σε περιπτώσεις βαλανίτιδας.

ΤΡΑΧΗΛΙΤΙ∆ΕΣ

Κολπίτιδες Τραχηλίτιδες

Τραχηλίτιδα είναι η φλεγµονή του τραχήλου της µήτρας. Τα κύρια αίτια τραχηλίτιδας είναι: Γονόκοκκος (Neisseria gonorrhoea), Χλαµύδια (Chlamydia trachomatis), Μυκόπλασµα (Mycoplasma hominis και Mycoplasma genitalis) και Ουρεόπλασµα (Ureaplasma urealyticum και Ureaplasma parvum).

Γονόκοκκος (Neisseria gonorrhoea)

Η N. gonorrhoea προκαλεί τη γνωστή γονόρροια (βλεννόρροια). Η µετάδοση γίνεται µε σεξουαλική επαφή ή στο νεογνό κατά τη γέννηση. Στις γυναίκες προκαλεί ουρηθρίτιδα και τραχηλίτιδα, ενώ συχνές είναι και οι ασυµπτωµατικές λοιµώξεις µε αυξηµένο τον κίνδυνο διασποράς. Ενδοτραχηλική γονόρροια µπορεί να επιπλέξει την εγκυµοσύνη και να συµβάλλει σε ρήξη υµένων και πρόωρο τοκετό. Στα νεογνά προκαλεί επιπεφυκίτιδα. Για τη θεραπεία της γονοκοκκικής λοίµωξης χορηγούνται αντιβιοτικά. Η τελευταία 10ετία χαρακτηρίζεται από ανάπτυξη αντοχής του γονοκόκκου στα αντιβιοτικά (π.χ., φλουοροκινολόνες). Η αντοχή αυτή έχει συµβάλει στην αύξηση των γονοκοκκικών λοιµώξεων διεθνώς. Η έναρξη της θεραπείας εγκαίρως συντελεί στη µείωση του κινδύνου διασποράς και ανάπτυξης στειρότητας στις γυναίκες.

Χλαµύδια (Chlamydia trachomatis)

Στη γυναίκα η λοίµωξη συνδέεται µε µεγάλο εύρος κλινικών συνδρόµων: Τραχηλίτιδα, σαλπιγγίτιδα, οξύ ουρηθρικό σύνδροµο, ενδοµητρίτιδα, πυελική φλεγµονώδη νόσο (PID), έκτοπο κύηση και στειρότητα. Η µετάδοση της λοίµωξης γίνεται επίσης στο νεογνό κατά τη γέννηση. Για τη θεραπεία της λοίµωξης από χλαµύδια χορηγείται αντιβίωση.

Mυκοπλάσµατα (Mycoplasma hominis και Mycoplasma genitalis)

Τα µυκοπλάσµατα, αν και ευρίσκονται στη φυσιολογική χλωρίδα, έχουν συνδεθεί µε την πρόκληση λοιµώξεων, όπως πυελική φλεγµονώδη νόσο (PID) από κοινού µε άλλους µικροοργανισµούς (π.χ., γονόκοκκο, χλαµύδια). Επίσης, συνδέονται µε πρόωρο τοκετό, πρόωρη ρήξη µεµβρανών, αυτόµατες αποβολές και µηνιγγοεγκεφαλίτιδα σε πρόωρα νεογνά. Για τη θεραπεία της λοίµωξης από µυκοπλάσµατα χορηγείται αντιβίωση.

Oυρεοπλάσµατα (Ureaplasma urealyticum και Ureaplasma parvum)

Τα ουρεοπλάσµατα  ευρίσκονται στη φυσιολογική χλωρίδα και έχουν συσχετιστεί µε διάφορες λοιµώξεις. Έχουν αποµονωθεί από το αµνιακό υγρό γυναικών µε πρόωρο τοκετό, πρόωρη ρήξη µεµβρανών, αυτόµατες αποβολές και χοριοαµνιονίτιδα. Στα νεογνά µπορεί να προκαλέσουν µηνιγγοεγκεφαλίτιδα και πνευµονία. Για τη θεραπεία της λοίµωξης από ουρεοπλάσµατα χορηγείται αντιβίωση.

Κολπίτιδες Τραχηλίτιδες – ∆ιάγνωση

Η άµεση µικροσκοπική εξέταση του κολπικού – τραχηλικού εκκρίµατος, η χρώση κατά Gram και η καλλιέργεια συµπεριλαµβάνονται στον εργαστηριακό έλεγχο των κολπίτιδων – τραχηλίτιδων, που σε συνδυασµό µε την κλινική εξέταση και το ιστορικό είναι απαραίτητα για την ακριβή διάγνωση και τη χορήγηση της ορθής θεραπείας. Η σωστή συλλογή του δείγµατος έχει µεγάλη σηµασία για την αποµόνωση των παθογόνων µικροβίων. Πριν από τη λήψη του κολπικού ή του τραχηλικού εκκρίµατος δεν πρέπει να έχει προηγηθεί εσωτερική πλύση του κόλπου ή χρήση αλοιφών τοπικά. Για να γίνει εξέταση πρέπει να έχουν παρέλθει 8-10 ηµέρες από τη λήψη αντιβιοτικών ή αντιµυκητισιακών παραγόντων.

Κολπίτιδες Τραχηλίτιδες στην Βιοιατρική

Στο Μικροβιολογικό Εργαστήριο της Βιοιατρικής για την ταχεία ταυτοποίηση των παθογόνων µικροοργανισµών που αποµονώνονται από τις καλλιέργειες κολπικών και τραχηλικών δειγµάτων χρησιµοποιείται µία νέα µέθοδος, η φασµατοµετρία µάζας MALDI TOF (Matrix Assisted Laser Desorption Ionization Time of Flight). Συγκεκριµένα, χρησιµοποιείται το σύστηµα BioTyper (Bruker Daltonics). Η ταυτοποίηση των παθογόνων µικροοργανισµών νωρίτερα, τουλάχιστον κατά 24 ώρες συγκριτικά µε τις συµβατικές µεθόδους ταυτοποίησης, καθιστά δυνατή την ταχύτερη χορήγηση θεραπείας. Λόγω της αύξησης της µικροβιακής αντοχής και της πιθανότητας αποµόνωσης ανθεκτικών στα αντιβιοτικά µικροβίων για τον έλεγχο της ευαισθησίας στα αντιβιοτικά, όπου είναι απαραίτητο, γίνεται προσδιορισµός της ελάχιστης ανασταλτικής πυκνότητας (MIC) µε το αυτοποιηµένο σύστηµα (MicroScan WalkAway – Beckman Coulter). Το σύστηµα αυτό χρησιµοποιεί πλάκες µικροτιτλοποίησης για τον προσδιορισµό της MIC. Επίσης, διαθέτει αναπτυγµένο software για την ανάλυση και την ερµηνεία των αποτελεσµάτων και την αποθήκευση των πληροφοριών.

Στη Βιοιατρική για την πλήρη διερεύνηση των µυκητιασικών λοιµώξεων λειτουργεί ειδικό τµήµα για τις λοιµώξεις αυτές.

Κολπίτιδες Τραχηλίτιδες – Προφύλαξη

Η καλή υγιεινή της γεννητικής και περιγεννητικής περιοχής, το καθάρισµα µε κατεύθυνση από εµπρός προς τα πίσω µετά την τουαλέτα για την αποφυγή µεταφοράς µικροβίων του εντέρου στον κόλπο, η χρησιµοποίηση βαµβακερών εσωρούχων και η αποφυγή ενδυµάτων που διατηρούν την περιοχή ζεστή και υγρή, η αποφυγή κολπικών πλύσεων που διαταράσσουν τη φυσιολογική µικροβιακή χλωρίδα, που αποτελεί προστασία του κόλπου, η αποφυγή πολλών και άγνωστων σεξουαλικών συντρόφων και η χρήση προφυλακτικού κατά τη σεξουαλική επαφή είναι τα κύρια µέτρα προφύλαξης. Προσοχή πρέπει να δίνεται, επίσης, σε χρήση πισίνας, υδροθεραπείας κ.ά., ιδιαίτερα κατά τους καλοκαιρινούς µήνες,
Όσον αφορά τις εγκύους συνηθίζεται να γίνεται καλλιέργεια κολπικού εκκρίµατος λίγες µέρες προ του τοκετού, ώστε ο γιατρός να γνωρίζει τη µικροβιακή κατάσταση του κόλπου, κυρίως αν πρόκειται να γίνει φυσιολογικός τοκετός και το νεογέννητο περάσει από το «κανάλι του κόλπου» της µητέρας.

Συµπερασµατικά, οι κολπίτιδες και οι τραχηλίτιδες είναι συχνές λοιµώξεις των γυναικών, θεωρούνται απλές αλλά µπορεί να προκαλέσουν µεγαλύτερα προβλήµατα υγείας, εάν δεν δοθούν η απαραίτητη προσοχή και θεραπεία.