Σπινθηρογράφημα

Τι είναι το σπινθηρογράφημα; Πως γίνεται;

Το σπινθηρογράφημα είναι μια απεικονιστική εξέταση, που υπάγεται στην Πυρηνική Ιατρική, για την πραγματοποίηση της οποίας χορηγείται στον εξεταζόμενο ενδοφλεβίως μικρή ποσότητα ραδιοφαρμάκου. Μετά την χορήγηση ο εξεταζόμενος παραμένει σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο. Ο χρόνος της παραμονής του ποικίλει ανάλογα με την εξέταση για να την σωστή κατανομή του ραδιοφαρμάκου στον οργανισμό.

Στη συνέχεια οδηγείται στη γ΄ κάμερα όπου λαμβάνονται εικόνες, του υπό εξέταση οργάνου. Ο χρόνος απεικόνισης στη γ΄ κάμερα ποικίλει ανάλογα με τη μελέτη και συνήθως είναι μικρότερος των 25 λεπτών. Μπορεί να γίνει σε εξωτερικούς ασθενείς ή κατά την διάρκεια νοσηλείας.

Κίνδυνοι – Προφυλάξεις

Το σπινθηρογράφημα είναι απλή, ασφαλής χωρίς κινδύνους και παρενέργειες εξέταση. Μπορεί να γίνει σε ασθενείς οποιαδήποτε ηλικίας (βρεφική – παιδική – ενήλικη).

Η δόση του ραδιοφαρμάκου είναι η μικρότερη δυνατή για τον ασθενή και καθορίζεται με διεθνή standards ώστε να έχουμε το καλύτερο διαγνωστικό αποτέλεσμα. Στα περισσότερα σπινθηρογραφήματα η απορροφούμενη από τον εξεταζόμενο ακτινοβολία είναι συνήθως μικρότερη των συνήθων ακτινολογικών εξετάσεων.

Μετά την αποχώρηση του εξεταζόμενου συνιστάται να αποφεύγεται η άμεση επαφή με μικρά παιδιά και εγκύους και με τους ενήλικες να τηρείται απόσταση 2-3 μέτρα για 24 ώρες.

Σε ειδικές εξετάσεις δίνονται ιδιαίτερες οδηγίες από το προσωπικό του εργαστηρίου.

Το σπινθηρογράφημα δεν πρέπει να γίνεται κατά την διάρκεια εγκυμοσύνης.

Σπινθηρογράφημα Μυοκαρδίου – Καρδιάς

Το σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου είναι μια απεικονιστική εξέταση που χρησιμοποιείται για τη διάγνωση και παρακολούθηση της στεφανιαίας νόσου. Η πληροφορία που λαμβάνουμε από το σπινθηρογράφημα είναι αν το μυοκάρδιο αιματώνεται επαρκώς σ΄ όλα τα τμήματά του.

Σπινθηρογράφημα οστών

Με το σπινθηρογράφημα οστών μελετάμε την μεταβολική κατάσταση των οστών. Απεικονίζουμε δηλαδή εστίες στα οστά με αυξημένο ή και σε ορισμένες περιπτώσεις μειωμένο οστικό μεταβολισμό.

  • Το σπινθηρογράφημα οστών δεν είναι κατάλληλη μελέτη για την ανατομία του σκελετού.
  • Δεν απαιτείται καμμιά προετοιμασία του ασθενούς.

Σπινθηρογράφημα οστών – Πως γίνεται;

Στον ασθενή χορηγείται ενδοφλεβίως το κατάλληλο ραδιοφάρμακο. Στη συνέχεια ο εξεταζόμενος παραμένει σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, όπου πρέπει να πίνει αρκετό νερό (4-6 ποτήρια) και του συνιστάται να ουρήσει. Η διαδικασία αυτή επιβάλλεται ώστε να απομακρυνθεί από τον οργανισμό το ραδιοφάρμακο που δεν θα καθηλωθεί στα οστά. Παρενέργειες από την χορήγηση του ραδιοφαρμάκου δεν παρατηρούνται.

Σκόπιμο είναι εάν έχουν προηγηθεί άλλες απεικονιστικές εξετάσεις (αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία ή παλαιότερο σπινθηρογράφημα) να τα έχει μαζί του ο εξεταζόμενος.

Μετά την αποχώρηση του εξεταζόμενου συνιστάται να αποφεύγεται η άμεση επαφή με μικρά παιδιά και εγκύους και με τους ενήλικες να τηρείται απόσταση 2-3 μέτρα για 24 ώρες.

Όπως σε κάθε σπινθηρογράφημα, ο εξεταζόμενος ύστερα από την αποχώρησή του, είναι επιβεβλημένο να τηρήσει την αποφυγή άμεσης επαφής τόσο με εγκυμονούσες όσο και με ανηλίκους, ενώ ενδείκνυται η διατήρηση απόστασης 2-3 μέτρων επί εικοσιτετραώρου από τους ενηλίκους.

Σπινθηρογράφημα νεφρών

Υπάρχουν δύο σπινθηρογραφικές μελέτες για τους νεφρούς:

  1. Το δυναμικό σπινθηρογράφημα νεφρών.(MAG-3, ή DTPA)
  2. Το στατικό  σπινθηρογράφημα νεφρών.(DMSA)

Το δυναμικό σπινθηρογράφημα νεφρών ελέγχει την αιμάτωση των νεφρών και την εν συνεχεία νεφρική λειτουργία (διήθηση και αποχέτευση).

Το στατικό σπινθηρογράφημα νεφρών είναι περισσότερο μορφολογική μελέτη και μπορούμε να υπολογίσουμε το ποσοστό λειτουργικότητας κάθε νεφρού.

Επιπλέον, και τα δύο σπινθηρογραφήματα νεφρών γίνονται μετά την χορήγηση του κατάλληλου ραδιοφαρμάκου. Το δυναμικό γίνεται αμέσως μετά την χορήγηση και διαρκεί η δυναμική φάση 20 λεπτά και εάν απαιτείται καθυστερημένη εικόνα, αυτή λαμβάνεται 30 λεπτά αργότερα (στο τέλος περίπου της πρώτης ώρας από τη χορήγηση του ραδιοφαρμάκου), ενώ το στατικό γίνεται 3 περίπου ώρες αργότερα και διαρκεί 10 έως 15 λεπτά.

Και οι δύο μελέτες μπορούν να γίνουν σε όλες τις ηλικίες (βρέφη, παιδιά και ενήλικες).

Σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς

Στο σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς αδένα μελετάμε την λειτουργική του κατάσταση και εμμέσως τη μορφολογική (διαστάσεις λοβών, ύπαρξη όζων και την λειτουργικότητα αυτών).

Εάν ο εξεταζόμενος λαμβάνει θεραπεία για τον θυρεοειδή αδένα, ο θεράπων ιατρός του θα αποφασίσει αν πρέπει να την διακόψει ή όχι, προκειμένου να πραγματοποιηθεί το σπινθηρογράφημα.

Η εξέταση διαρκεί συνολικά 45 λεπτά. Γίνεται αρχικά χορήγηση μικρής ποσότητας ραδιοφαρμάκου και σε 15-20 λεπτά γίνεται η λήψη του σπινθηρογραφήματος, η οποία διαρκεί περίπου 10 λεπτά.

Με την αποχώρηση του εξεταζόμενου από το εργαστήριο συνιστάται να βρίσκεται σε  απόσταση 2-3 μέτρων από βρέφη, μικρά παιδιά και εγκύους για 6 ώρες.

Άλλες ραδιοϊσοτοπικές μελέτες (σπινθηρογραφήματα)

  1. Ραδιοϊσοτοπική κυστεογραφία: Είναι μία μελέτη για την εξέταση του ουροποιητικού συστήματος βρεφών και παιδιών. Διακρίνεται σε άμεση η οποία γίνεται σε μικρούς ασθενείς για να διαπιστωθεί αν υπάρχει κυστεοουρητηρική παλινδρόμηση. Η έμμεση κυστεογραφία γίνεται μετά το τέλος της δυναμικής μελέτης των νεφρών με MAG-3 σε μικρούς ασθενείς που συνεργάζονται (συνήθως ηλικίας μεγαλύτερης των 5 ετών). 
  2. Σπινθηρογραφημα 3 φάσεων: Πραγματοποιείται σε ασθενείς που υπάρχει υποψία φλεγμονής σε κάποιο οστό συνήθως μετά από χειρουργική επέμβαση (αρθροπλαστική γονάτων, ισχίων κλπ.) ή άλλου είδους φλεγμονή.
  3. Σπινθηρογράφημα πνευμόνων αιματώσεως: Γίνεται για την διάγνωση πνευμονικής εμβολής. 
  4. Σπινθηρογράφημα με Ga-67: Διερευνά την ανίχνευση φλεγμονής σε όλο το σώμα.
  5. Ολοσωμο σπινθηρογράφημα με Ι-131: Παρακολούθηση ασθενών που έχουν υποβληθεί σε θυρεοειδεκτομή.
  6. Σπινθηρογράφημα παραθυρεοειδών με sestamibi: Για τον έλεγχο αδενώματος παραθυρεοειδούς αδένα.

Ουρανία Δικόγλου
Πυρηνικός Ιατρός, Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής του Ομίλου Βιοιατρική


 

Κόστος – Τιμή

Για την τιμολογιακή πολιτική σχετικά με το εκάστοτε σπινθηρογράφημα, παρακαλώ πολύ όπως επικοινωνήσετε με το Διαγνωστικό Κέντρο της περιοχής σας.

Καλύπτεται από τον ΕΟΠΥΥ;

Για τα παραπάνω σπινθηρογραφήματα γίνονται δεκτά παραπεμπτικά του ΕΟΠΥΥ και όλων των υπόλοιπων ασφαλιστικών ταμείων, εκτός από το MAG-3, την άμεση και έμμεση κυστεογραφία.

Σπινθηρογράφημα στα Διαγνωστικά Κέντρα Βιοιατρικής 

Αττική: Βιοιατρική Άλιμος, Βιοιατρική Αμπελόκηποι (Παπαδά), Βιοιατρική Κηφισιά, Βιοιατρική Περιστερίου (Π. Τσαλδάρη)

Θεσσαλονίκη: Βιοιατρική Καλαμαριά, Βιοιατρική Ξηροκρήνη