fbpx

Αναπτυξιακή δυσπλασία των ισχίων

Αναπτυξιακή δυσπλασία των ισχίων

∆ρ. Ξένια Κωνσταντινίδου
Ιατρός Ακτινοδιαγνωστής
∆ιαγνωστικό κέντρο ΑΛΦΑ ΕΥΡΕΣΙΣ
Όµιλος ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ Κύπρος

01/03/21 – 3min. read

Ορισµός
Στον όρο αναπτυξιακή δυσπλασία των ισχίων συµπεριλαµβάνεται ένα ευρύ φάσµα παθήσεων, από την ήπια δυσπλασία ή την ανωριµότητα της άρθρωσης µέχρι µια πλήρως εξαρθρωµένη άρθρωση. Οι πλείστες εκ των παθήσεων αυτών είναι αναστρέψιµες, εάν διαγνωστούν και θεραπευτούν έγκαιρα. Έτσι, ο ρόλος της υπερηχογραφικής εξέτασης, που αποτελεί και την απεικονιστική µέθοδο εκλογής τους πρώτους µήνες µετά τη γέννηση, είναι πολύ σηµαντικός, τόσο για την έγκαιρη διάγνωση όσο και για την παρακολούθηση της θεραπείας.

Προδιαθεσικοί παράγοντες

  • Το αριστερό ισχίο και τα βρέφη γυναικείου φύλου προσβάλλονται συχνότερα
  • Η ανισοπτύχωση
  • Η λευκή φυλή
  • Το θετικό οικογενειακό ιστορικό
  • Μηχανικοί λόγοι κατά την εγκυµοσύνη (ολιγοϋδράµνιο, ισχιακή προβολη, µακρόσωµα παιδιά)
  • Μηχανικοί λόγοι κατά τον τοκετό (φυσιολογικός τοκετός µε ισχιακή προβολή)
  • Μηχανικοί λόγοι µετά τη γέννα (φάσκιωµα βρέφους)

Πότε γίνεται η υπερηχογραφική εξέταση για τη διερεύνηση της αναπτυξιακής δυσπλασίας των ισχίων

  • Την 1η εβδοµάδα µετά τη γέννηση σε βρέφη µε προδιαθεσικούς παράγοντες και σε βρέφη µε ασταθή ισχία κατά την κλινική εξέταση.
  • Τους πρώτους µήνες µετά τη γέννηση -ιδανικά ανάµεσα στην 4η µε 6η εβδοµάδα- στα υπόλοιπα βρέφη.

Τεχνική υπερηχογραφικής εξέτασης
Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, η πιο ευρέως διαδεδοµένη υπερηχογραφική µέθοδος είναι αυτή του Αυστριακού ορθοπαιδικού R. Graf. Ο Graf, που ακολουθεί ένα αυστηρά τυποποιηµένο πρωτόκολλο, µε συγκεκριµένες λίστες επαλήθευσης, µε απώτερο σκοπό την αποφυγή τεχνικών σφαλµάτων, τη σωστή ερµηνεία και ταξινόµηση των αποτελεσµάτων και την αναπαραγωγή και συγκρισιµότητα της υπερηχογραφικής εικόνας.

Οι τρεις βασικές αρχές του υπερηχογραφήµατος των ισχίων είναι:

  • Η τεχνική της εξέτασης
  • ∆ύο λίστες ελέγχου: Η 1η λίστα ελέγχου αφορά την ανατοµία/Anatomical Identification/Checklist1 και η 2η λίστα ελέγχου αφορά την ευχρηστία/Usability Check/Checklist 2.

Α. Τεχνική εξέτασης
Με τη χρήση κατάλληλου παιδικού κρεβατιού, ταυτόχρονα µε σύστηµα οδηγού του ηχοβολέα (Cradle and probe guide system), ελαχιστοποιείται ο χρόνος και η εξέταση γίνεται πιο αποτελεσµατική.

Χρησιµοποιείται γραµµικός ηχοβολέας (7,5 MHz ή υψηλότερων συχνοτήτων).

Β. Έλεγχος ανατοµίας
Για να είναι διαγνωστική η υπερηχογραφική εικόνα (πλην µερικών συγκεκριµένων εξαιρέσεων), πρέπει παντοτε να αναγνωρίζονται όλα τα σηµαντικά ανατοµικά οδηγά σηµεία.

1. Όριο χόνδρινου και οστέινου τµήµατος του µηριαίου οστού ChB
2. Κεφαλή µηριαίου οστού Femoral Head
3. Πτυχή αρθρικού υµένα Synovial fold
4. Αρθρική κάψα Joint Capsule
5. Επιχείλιος χόνδρος Labrum
6. Αρθρικός χόνδρος Cartilage
7. Οστέινη κοτυλιαία οροφή Bony roof
8. Σηµείο µετάβασης από την κοιλότητα στην κυρτότητα Bony rim (turning point)

Γ. Έλεγχος ευχρηστίας/Usability check (2η λίστα ελέγχου)
Για να είναι διαγνωστική η υπερηχογραφική εικόνα πρέπει να απεικονίζονται ταυτόχρονα στην οθόνη:

  • Το κάτω άκρο του λαγόνιου οστού (lower limb of Ilium)
  • Ο επιχείλιος χόνδρος (labrum), και
  • Η σιλουέτα του λαγόνιου οστού πάνω από την κοτύλη να είναι ευθεία (straight Iliac bone silhouette/plane). 

Tι περιλαµβάνει η γνωµάτευση της υπερηχογραφικής εξέτασης

  • Όνοµα και ηµεροµηνία γέννησης ασθενούς
  • ∆ύο εικόνες σε κάθε ισχίο ξεχωριστά και µία υπερηχογραφική εικόνα µε τις µετρήσεις της γωνίας α και β
  • Τον τύπο της κάθε άρθρωσης
  • Προτεινόµενη θεραπεία

Eισηγήσεις για θεραπεία ανάλογα µε τον υπερηχογραφικό τύπο

Tύπος Ι: Όχι παρακολούθηση, ούτε θεραπεία

Tύπος IIa(+): Επανέλεγχος µόνο σε νεογνό µε παράγοντες κινδύνου

Tύπος IIa(-): Θεραπεία -flexion/abduction device (Flab)

Type IIb: Θεραπεία -flexion/abduction device (Flab)

Type IIc: Θεραπεία εάν η άρθρωση είναι σταθερή: Flab, εάν είναι ασταθής: Pavlik

Type D/ III / IV: Θεραπεία: Pavlik, overhead traction, cast (Flab position).

Συµπέρασµα
Η υπερηχογραφική εξέταση των ισχίων ακολουθώντας τη µέθοδο του Graf είναι αξιόπιστη και αποτελεσµατική για την έγκαιρη διάγνωση και παρακολούθηση της θεραπείας σε αναπτυξιακή δυσπλασία ισχίων σε βρέφη.

Είναι πολύ σηµαντικό ο διαγνώστης να είναι εξοικειωµένος και να ακολουθεί αυστηρά το διαγνωστικό πρωτόκολλο, αποφεύγοντας έτσι διαγνωστικά λάθη.