Όσα πρέπει να ξέρετε για την κεφαλαλγία στην παιδική ηλικία

Η κεφαλαλγία δεν αποτελεί πρόβλημα μόνο των ενηλίκων αλλά απασχολεί και μεγάλο αριθμό παιδιών, ιδιαίτερα της σχολικής ηλικίας. Από στατιστικές προκύπτει ότι το 20-30% των παιδιών παρουσιάζουν πονοκέφαλο μία φορά την εβδομάδα, ενώ 6% περισσότερες φορές ή καθημερινά. Οι συχνές κεφαλαλγίες μπορούν να υποβαθμίσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των παιδιών, επηρεάζοντας τις σχολικές επιδόσεις, παρεμποδίζοντας τη χαρά του παιχνιδιού, ενώ κάποιες φορές δημιουργούν ενδοοικογενειακές προστριβές, γιατί οι γονείς πιστεύουν ότι το παιδί υποκρίνεται ότι έχει πονοκέφαλο για να αποφύγει το σχολείο ή κάποια άλλη δραστηριότητα. Γι’ αυτό πρέπει να αναγνωρίζονται και να αντιμετωπίζονται έγκαιρα.

Τύποι κεφαλαλγίας στα παιδιά

Πρωταρχική σημασία έχει ο προσδιορισμός του τύπου της κεφαλαλγίας γιατί καθορίζει την πρόγνωση και την θεραπευτική αντιμετώπιση. Ένας κύριος διαχωρισμός των κεφαλαλγιών είναι σε πρωτοπαθείς και δευτεροπαθείς. Οι πρωτοπαθείς φαίνεται να έχουν γενετική προδιάθεση ενώ οι δευτεροπαθείς αποτελούν ένα από τα συμπτώματα ενός άλλου κύριου νοσήματος.

Τα κυριότερα είδη πρωτοπαθούς κεφαλαλγίας είναι: – η ημικρανία – η κεφαλαλγία τάσης και – η αθροιστική κεφαλαλγία (σπάνια στην παιδική ηλικία)

Η ημικρανία αποτελεί μια έντονη και υποτροπιάζουσα μορφή κεφαλαλγίας, τον πιο συχνό πρωτοπαθή τύπο μέχρι την εφηβεία. Η γενετική προδιάθεση πιστοποιείται και από την παρουσία της και σε άλλα μέλη της οικογένειας του παιδιού.

Τα μικρά παιδιά με δυσκολία περιγράφουν με ικανοποιητικό τρόπο τα χαρακτηριστικά της κεφαλαλγίας τους αλλά οι γονείς αναφέρουν ότι το παιδί τους ξαφνικά πιάνει το κεφάλι τους και διαμαρτύρεται ότι ζαλίζεται και θέλει να κάνει εμετό, ενώ μπορεί να τον ενοχλούν θόρυβοι, τα δυνατά φώτα, οι κινήσεις ή διάφορες μυρωδιές. Η διάθεση του είναι μειωμένη, είναι συνήθως ωχρό και νυστάζει. Σε ποσοστό 10- 30% των πασχόντων η ημικρανία συνοδεύεται από “αύρα“, ένα νευρολογικό φαινόμενο που διαρκεί από λίγα λεπτά μέχρι μία ώρα και μπορεί να εκδηλωθεί με διάφορα συμπτώματα κυρίως από τα μάτια (λάμψεις, χρωματιστές γραμμές, θόλωση της όρασης ή αίσθηση ότι τα αντικείμενα μικραίνουν, είναι οι πιο συχνά περιγραφόμενες διαταραχές).

Η ημικρανία διαχωρίζεται σε: α. κλασσική (με αύρα που προηγείται της κεφαλαλγίας έως και 30 λεπτά). β. κοινή ημικρανία (χωρίς αύρα) γ. επιπεπλεγμένη (στην οποία συνυπάρχουν κινητικές διαταραχές, διαταραχή της ισορροπίας και αιμωδίες) και δ. κοιλιακή ημικρανία (με εμφάνιση υποτροπιάζοντος κοιλιακού άλγους και εμέτων).

Η κεφαλαλγία τάσης εμφανίζεται κατά κύριο λόγο σε μεγαλύτερα παιδιά και εφήβους. Πρόκειται για ήπιας προς μέτριας βαρύτητας αμφοτερόπλευρη συσφιγκτική κεφαλαλγία που σπάνια συνοδεύεται από φωνοφοβία, φωτοφοβία ή ναυτία και ο έφηβος ακολουθεί συνήθως χωρίς πρόβλημα τις δραστηριότητες του.

Η αθροιστική κεφαλαλγία είναι σπάνια στην παιδική ηλικία. Χαρακτηρίζεται από επεισόδια ιδιαίτερα έντονου πόνου, διάρκειας περίπου 30 λεπτών, γύρω από τα μάτια. Συχνά προστίθενται ναυτία, έμετος, φωνοφοβία ή φωτοφοβία, δακρύρροια, ερυθρότητα του ματιού, βλεφαρόπτωση και καταρροή. Ο τύπος αυτός χαρακτηρίζεται από περιοδικότητα στην εμφάνιση των συμπτωμάτων σε σταθερή ώρα στη διάρκεια της μέρας, για χρονική περίοδο που κυμαίνεται από 15 έως 30 ημέρες.

Οι δευτεροπαθείς κεφαλαλγίες προκαλούνται συνήθως α. κατά τη διάρκεια ενός εμπύρετου νοσήματος (περιλοιμώδης κεφαλαλγία), β. από φλεγμονές των παραρρινίων κόλπων, ιδιαίτερα συχνό αίτιο στην παιδική ηλικία, γ. από όγκους εγκεφάλου. Αν και είναι αρκετά σπάνιοι στην παιδική ηλικία, προκαλούν τη μεγαλύτερη ανησυχία τόσο στους γονείς όσο και στους παιδιάτρους. Η κεφαλαλγία στις περιπτώσεις αυτές έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που πρέπει να ανησυχήσουν. Εμφανίζεται τις πρωινές ώρες, μπορεί να ξυπνήσει το παιδί, παρουσιάζει σταδιακή επιδείνωση και σταθερότητα.

Απεικόνιση

Η καλή συνεργασία των γονιών με το γιατρό (παιδίατρο ή παιδονευρολόγο) είναι η βάση για τη διάγνωση αλλά και την διαχείριση του παιδικού πονοκεφάλου

Η μαγνητική τομογραφία, αλλά και άλλες εξετάσεις όπως το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα και η οφθαλμολογική εξέταση είναι ιδιαίτερα χρήσιμες στην αναγνώριση μιας παθολογίας σε πρώιμη φάση, που μπορεί να αλλάξει τη προγνωστική σημασία της κεφαλαλγίας. Η μαγνητική τομογραφία προτιμάται από την αξονική τομογραφία γιατί εκτός του ότι παρουσιάζει μεγαλύτερη ευαισθησία και ειδικότητα στη μελέτη του εγκεφάλου, είναι μια απόλυτα ασφαλής μέθοδος που δεν χρησιμοποιεί ιοντίζουσα ακτινοβολία. Αν και στη μεγάλη πλειονότητα των περιπτώσεων κεφαλαλγίας δεν εμφανίζει παθολογικά ευρήματα, βοηθά σημαντικά και στις περιπτώσεις αρνητικών αποτελεσμάτων, στο να κατευνάσει το φόβο και τη αγωνία των γονέων.