20/05/21 – 2min. read
Ο εμβολιασμός κατά της νόσου Covid-19, που έχει στοιχίσει περισσότερες από 1,6 εκατομμύρια ζωές και έχει πλήξει πάνω από 74 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, άρχισε σταδιακά σε όλο τον κόσμο.
Η Ευρώπη έχει αρχίσει να παραλαμβάνει τις πρώτες παρτίδες εμβολίων και οι κυβερνήσεις καταστρώνουν σχέδια για τον εμβολιασμό των πληθυσμών τους, κατά ομάδες προτεραιότητας. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν υπογραφεί συνολικά 6 συμφωνίες προαγοράς εμβολίων, με ισάριθμες φαρμακευτικές εταιρείες, οι οποίες αφορούν πάνω από 1,1 δισ. δόσεις. Μέχρι στιγμής, ένα εμβόλιο έχει λάβει άδεια κυκλοφορίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ δύο εμβόλια έχουν εγκριθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Στην Ελλάδα, το σχέδιο εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού έχει λάβει τη συμβολική ονομασία «Επιχείρηση Ελευθερία» και θα υλοποιηθεί σε 1.018 εμβολιαστικά κέντρα που θα αναπτυχθούν ανά την επικράτεια. Μέσα στον Ιανουάριο αναμένεται να παραληφθούν περί τις 300.000 δόσεις εμβολίου, ικανές να καλύψουν 150.000 άτομα (δύο δόσεις ανά άτομο). Σταδιακά θα παραλαμβάνονται και άλλα εμβόλια, με την κυβέρνηση να αναμένει 25 εκατομμύρια δόσεις εμβολίων μέχρι το τέλος του ερχόμενου Ιουνίου. Ο εμβολιασμός είναι προαιρετικός και το εμβόλιο χορηγείται δωρεάν.
Πώς γίνεται το εμβόλιο
Το εμβόλιο χορηγείται στο μπράτσο και η δεύτερη δόση θα πρέπει να χορηγηθεί τουλάχιστον 21 ημέρες μετά την πρώτη.
Χρόνος δράσης
Το υψηλό ποσοστό ανάπτυξης αντισωμάτων (έως 95%) των εμβολιασμένων ατόμων υπολογίστηκε 7 ημέρες μετά τη χορήγηση της δεύτερης δόσης. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως μία εβδομάδα μετά τον πλήρη εμβολιασμό ή 4 – 5 εβδομά-δες μετά την πρώτη δόση αρχίζει η πλήρης προστασία έναντι του νέου κορωνοϊού.
Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν
Η ομάδα που θα εμβολιαστεί κατ’ απόλυτη προτεραιότητα στην Ελλάδα είναι οι επαγγελματίες Υγείας, ώστε να είναι θωρακισμένοι και να συνεχίσουν να στηρίζουν το σύστημα Υγείας. Στη συνέχεια θα αρχίσουν να εμβολιάζονται τα άτομα ηλικίας άνω των 65, τα οποία υπολογίζονται σε περίπου 2,4 εκατομμύρια. Θα οριστούν, βέβαια, και επιμέρους ομάδες ευπαθών ατόμων, που κινδυνεύουν να νοσήσουν βαριά εξαιτίας του κορωνοϊού, ενώ αρκετά αργότερα θα εμβολιαστεί ο υπόλοιπος γενικός πληθυσμός. Άλλες χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, ξεκίνησαν τον εμβολιασμό από τα μέσα του περασμένου Δεκεμβρίου. H μεικτή επιτροπή εμβολιασμού και ανοσοποίησης στο Ηνωμένο Βασίλειο καθόρισε ότι η ηλικία ήταν ο πιο σημαντικός παράγοντας στους θανάτους από Covid-19. Έτσι, ξεκίνησαν να χορηγούνται εμβόλια σε άτομα άνω των 80 ετών, μέσω 300 γενικών ιατρών.
Πέρα από τους ηλικιωμένους, προτεραιότητα έχουν όσοι ζουν (αλλά και) εργάζονται σε δομές μακροχρόνιας φροντίδας και οι υγειονομικοί που εργάζονται στο βρετανικό σύστημα υγείας. Ακολουθούν οι εργαζόμενοι στον τομέα της κοινωνικής μέριμνας, βασικοί εργαζόμενοι στην πρώτη γραμμή (όπως πυροσβέστες και αστυνομικοί) και οι δάσκαλοι.
Οι ομάδες κινδύνου που προσδιορίζονται από τη βρετανική επιτροπή είναι: Πάσχοντες από χρόνια αναπνευστική, καρδιακή, νεφρική ή ηπατική νόσο, άτομα με σύνδρομο Down, διαβητικοί, δέκτες μοσχεύματος συμπαγών οργάνων, μυελού των οστών και βλαστοκυττάρων, ορισμένες κατηγορίες καρκινοπαθών, ανοσοκατεσταλμένοι λόγω ασθένειας ή θεραπείας, παθολογικά παχύσαρκοι, πάσχοντες από νευρολογικές ασθένειες και σοβαρές ψυχικές διαταραχές.
Εμβόλιο και παιδιά
Τα επιστημονικά δεδομένα συντείνουν στην άποψη ότι τα παιδιά έχουν χαμηλότερο κίνδυνο να νοσήσουν βαριά από τη νόσο Covid-19, σε σύγκριση με τους ενήλικες. Η θνητότητα από Covid-19 στα παιδιά κάτω των 10 ετών προσεγγίζει το μηδέν. Για παράδειγμα στην Ισπανία, μέχρι τις 24 Νοεμβρίου τα ποσοστά θνητότητας για παιδιά 0-9 ετών ήταν 0,01%, για τους 10-19 ετών ήταν 0,02%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστά για τις ηλικίες 60-69 ανέρχεται στο 5%.
Τα υγιή παιδιά δεν περιλαμβάνονται στις ομάδες προτεραιότητας για εμβολιασμό για τους παραπάνω λόγους αλλά και επειδή τα στοιχεία των κλινικών δοκιμών των εμβολίων δεν είναι επαρκή για αυτή την πληθυσμιακή ομάδα. Μέχρι τέλος του 2021 αναμένονται τα αποτελέσματα δοκιμών των εμβολίων σε παιδιά 10 – 17 ετών. Σύμφωνα με τις διεθνείς γενικές οδηγίες, τα παιδιά δεν θα λάβουν ακόμα το εμβόλιο εκτός εάν ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες.
Εμβόλιο και εγκυμοσύνη Οι κλινικές μελέτες των εμβολίων κατά του κορωνοϊού όπως και όλων των άλλων εμβολίων και φαρμάκων κατά κανόνα δεν περιλαμβάνουν εγκύους. Αυτή τη στιγμή, δεν υπάρχει ούτε επιστημονική γνώση αλλά ούτε και απόδειξη κινδύνου του εμβολίου στην εγκυμοσύνη. Έτσι, οι έγκυες αλλά και οι γυναίκες που σκοπεύουν να μείνουν έγκυες το επόμενο διάστημα δεν θα λάβουν το εμβόλιο. Αν μια γυναίκα εμβολιαστεί χωρίς να γνωρίζει ότι είναι έγκυος δεν χρειάζεται να διακόψει την κύηση. Αν η εγκυμοσύνη προκύψει μετά τη χορήγηση της πρώτης δόσης, συνιστάται να μη χορηγηθεί η δεύτερη δόση του εμβολίου. Οι έγκυες που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου συνιστάται να εμβολιαστούν το συντομότερο μετά την ολοκλήρωση της εγκυμοσύνης.
Πηγές
1. https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/faq.html
2. https://www.fda.gov/media/144245/
3. https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2034577
4. Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών
5. Υπουργείο Υγείας
