Αντιγριπικός εμβολιασμός

Αντιγριπικός εμβολιασμός: Ιοί της εποχικής γρίπης

Οι ιοί της εποχικής γρίπης κυκλοφορούν και προκαλούν ασθένεια στους ανθρώπους κάθε χρόνο. Ιδιαίτερα, σε εύκρατα κλίµατα, όπως η χώρα µας, οι ιοί λαμβάνουν δράση εποχικά στους χειµερινούς µήνες. Εξαπλώνονται δε από άτοµο σε άνθρωπο µέσω φτερνίσµατος, βήχα ή επαφής µε µολυσµένες επιφάνειες. Ως εκ τούτου, οι ιοί της γρίπης μπορεί να προκαλέσουν ήπια έως σοβαρή ασθένεια. Ιδιαιτέρως σε ορισµένα άτοµα υψηλού κινδύνου, ακόµα και θάνατο. Οι οµάδες ατόµων µε πιθανότητα εκδήλωσης σοβαρών ασθενειών περιλαµβάνουν τις έγκυες γυναίκες, τους πολύ νέους και πολύ ηλικιωµένους, τα ανοσοκατεσταλµένα άτοµα και τους ανθρώπους µε χρόνιες ασθένειες. Η εξέλιξη των ιών της εποχικής γρίπης είναι συνεχής. Συνεπώς, αυτό σημαίνει ότι η γρίπη μολύνει τους ανθρώπους πολλές φορές κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Από τους τρεις τύπους ιών εποχικής γρίπης που υπάρχουν (Α, Β, C) αυτοί τύπου Α διαιρούνται περαιτέρω σε υπο-τύπους. Επί του παρόντος, η γρίπη Α (H1N1) και η Α (H3N2) είναι υπότυποι του μεταδιδόμενου εποχικού ιού της γρίπης Α. Αυτός ο εποχικός ιός γρίπης A (H1N1) είναι ο ίδιος ιός που προκάλεσε την πανδηµία γρίπης το 2009. Ο ιός H1N1 κυκλοφορεί και η μετάδοσή του πλέον είναι εποχική. Επιπλέον, υπάρχουν δύο ιοί τύπου Β που κυκλοφορούν επίσης ως ιοί εποχικής γρίπης. Από την άλλη, η τύπου C προκαλεί ηπιότερες λοιµώξεις με σποραδικά κρούσµατα και εκδηλώσεις. ∆εδοµένου ότι η γρίπη C παρουσιάζει λιγότερη επιβάρυνση, στο εποχικό εµβόλιο υπάρχουν µόνο οι δύο τελευταίοι τύποι. Αντιγριπικός εµβολιασµός

Επιδημιολογικά Δεδομένα

Με την επιδηµιολογική επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2017-2018 να έχει µόλις ολοκληρωθεί στην Ευρώπη και στην Ελλάδα από το ΚΕΕΛΠΝΟ την εβδοµάδα 14-20 Μαΐου 2018, τα επιδηµιολογικά δεδοµένα στη χώρα µας καταγράφουν 104 σοβαρά κρούσµατα εργαστηριακά επιβεβαιωµένης γρίπης που νοσηλεύτηκαν σε µονάδες εντατικής νοσηλείας και έχουν 37 θανάτους µε εύρος ηλικιών από 1 έως 93 έτη. Συνολικά από τους απεβιώσαντες ασθενείς, µόνο 4 ήταν εµβολιασµένοι για τον ιό της γρίπης.

Αντιγριπικός εμβολιασμός – Δημιουργία Ανοσίας

Ο αντιγριπικός εµβολιασµός είναι το κύριο µέτρο για την πρόληψη της γρίπης και τη µείωση των επιπτώσεών της. Οι ιοί του αντιγριπικού εµβολίου είναι πλήρως αδρανοποιηµένοι. Δηλαδή, οι ιοί ήταν ενεργοί στο παρελθόν και έχουν καταστραφεί από χηµικές ενώσεις, θέρµανση, ακτινοβολίες ή αντιβιοτικά, έτσι ώστε να µην προκαλούν γρίπη. Τα στελέχη, των ιών της γρίπης, διεγείρουν το ανοσοποιητικό σύστηµα, κι έτσι παράγει αντισώµατα ενάντια στη γρίπη. Αύξηση των αντισωμάτων αυτών υπάρχει περίπου 2 έως 3 εβδοµάδες µετά τον εµβολιασµό. Η ανοσία διαρκεί από 6 µήνες έως 1 έτος.
Η ανοσοποίηση σώζει παγκοσµίως εκατοµµύρια ζωές κάθε χρόνο. Αυτή η ιστορία, επιτυχίας της δηµόσιας υγείας, οφείλει να συνεχιστεί. Κάθε χρόνο η Ευρωπαϊκή Ένωση γιορτάζει την Ευρωπαϊκή Εβδοµάδα Ανοσοποίησης (EIW). Συγκεκριμένα, η ημέρα αυτή αποτελεί µια ετήσια πρωτοβουλία ευαισθητοποίησης σχετικά µε τη σπουδαιότητα της ανοσοποίησης στη δηµόσια υγεία και την ευηµερία.

Αντιγριπικός εμβολιασμός: Ποιος ο ρόλος των επαγγελµατιών υγείας στον ;

Ο ιός της γρίπης µπορεί να µεταδοθεί εξαιρετικά γρήγορα µέσα σε κλειστούς χώρους και να προκαλέσει επιδηµίες µε απότοµη έναρξη. Επιπρόσθετα οι ασθενείς µε γρίπη (χωρίς διάγνωση), και επισκέπτες, συχνά την μεταδίδουν σε ασθενείς υπό νοσηλεία. Ωστόσο, οι ανεµβολίαστοι επαγγελµατίες υγείας αποτελούν την κύρια πηγή νοσοκοµειακής γρίπης, αφού συχνά συνεχίζουν να δουλεύουν ενώ υπάρχει κίνδυνος µετάδοσης του ιού. Αδιαμφισβήτητα, οι επαγγελµατίες υγείας έχουν µεγαλύτερο κίνδυνο εµφάνισης γρίπης σε σύγκριση µε τον γενικό πληθυσµό ενηλίκων λόγω της φύσης της εργασίας τους. Μελέτες που έχουν διενεργηθεί υποδεικνύουν ότι κατά τη διάρκεια εµφάνισης της γρίπης στις εγκαταστάσεις υγειονοµικής περίθαλψης περισσότερο από το ήµισυ του υγειονοµικού προσωπικού που φροντίζει τους ασθενείς µε γρίπη δύναται να µολυνθεί από τον ιό.

Επαγγελματίες υγείας & ομάδες αυξημένου κινδύνου

Άλλες µελέτες δείχνουν ότι οι εργαζόµενοι στον τοµέα της υγειονοµικής περίθαλψης δυνητικά μεταδίδουν τη γρίπη σε ασθενείς, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι σε περαιτέρω επιπλοκές, όπως τα βρέφη, τους ηλικιωµένους και εκείνους που είναι σε ανοσοκαταστολή ή υποφέρουν από άλλες χρόνιες παθήσεις. Αυτές οι οµάδες αυξηµένου κινδύνου εμφανίζουν επιπλοκές απειλητικές για τη ζωή τους ή ακόµη και θανατηφόρες. Βέβαια, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι εργαζόµενοι στον τοµέα της υγειονοµικής περίθαλψης που έχουν εµβολιαστεί έναντι της εποχικής γρίπης είναι πιο πιθανό να συστήσουν τον εµβολιασµό έναντι της εποχικής γρίπης σε άτοµα που κινδυνεύουν από επιπλοκές.

Εμβολιαστική Κάλυψη στους επαγγελματίες υγείας

Σε πρόσφατη έρευνα του Εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδηµιολογίας του Ιατρικού Τµήµατος του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας (Σπανός E, Ραχιώτης Γ, Νίκου O, Μουχτούρη B, Χατζηχριστοδούλου Χ, 2017), η εµβολιαστική κάλυψη έναντι του ιού της εποχικής γρίπης που καταγράφηκε στους επαγγελµατίες υγείας ήταν 27,3%. Αντίθετα το 72,7% του πληθυσμού του δείγματος δήλωσε ότι δεν πραγματοποίησε αντιγριπικό εμβολιασμό και δεν είχε σκοπό να διενεργήσει στο μέλλον. και να υποδεικνύει ως σημαντικότερο λόγο µη εμβολιασμού το γεγονός ότι θεωρεί ότι δεν διατρέχει κίνδυνο νόσησης (36,8%).

Τα ευρήµατα της µελέτης υποδεικνύουν παράγοντες που σχετικούς µε την πραγµατοποίηση του αντιγριπικού εµβολιασµού. Ο εμβολιασμός παρουσιάζει διαφορές ως προς το επίπεδο εκπαίδευσης, το τµήµα εργασίας, την άποψη των επαγγελµατιών υγείας για τους εµβολιασµούς ως εργαλείο της δηµόσιας υγείας, την προσωπική άποψη των επαγγελµατιών υγείας για τους εµβολιασµούς και την ενηµέρωση (γνώση) για την ασφάλεια του αντιγριπικού εµβολίου. Επίσης, η συσχέτιση µεταξύ της ηλικίας και της αντιγριπικής εµβολιαστικής κάλυψης είναι σημαντική.

Αντιγριπικός εμβολιασμός & Πηγές Πληροφόρησης

Επίσης, διερευνήθηκε η σχέση της πηγής πληροφόρησης για την ασφάλεια του εµβολίου και του φόβου για την ασφάλεια του εµβολίου. Σηµαντική σχέση εµφάνισαν ως πηγές ενηµέρωσης το ΚΕΕΛΠΝΟ, το διαδίκτυο και τα ιατρικά βιβλία – περιοδικά. Οι συµµετέχοντες που χρησιμοποίησαν ιατρικά βιβλία – περιοδικά ως πηγή ενηµέρωσης έχουν τα χαµηλότερα ποσοστά φόβου για την ασφάλεια του εµβολίου. Κατόπιν, ακολουθούν όσοι ενημερώθηκαν µέσω του ΚΕΕΛΠΝΟ, µε ποσοστά φόβου για την ασφάλεια 18,1%. Υψηλότερα ποσοστά φόβου καταγράφηκαν στους επαγγελµατίες με πληροφόρηση για την ασφάλεια των εµβολίων από το διαδίκτυο (23,5%). Τα αποτελέσµατα δείχνουν ότι η πληροφόρηση από µη αξιόπιστες πηγές του διαδικτύου µπορεί να οδηγήσει σε υπέρτερο φόβο για την ασφάλεια του αντιγριπικού εµβολίου και συνεπώς στην αποφυγή πραγµατοποίησής του. 

Σε κάθε περίπτωση, οι επαγγελµατίες υγείας πρέπει να προνοούν για τις πιθανές συνέπειες της µετάδοσης των ασθενειών (ιδιαίτερα της γρίπης). Γι’ αυτό πρέπει να στηρίζουν τον εµβολιασµό ως βασικό τρόπο φροντίδας των ασθενών και του εαυτού τους.