Λητώ Αντωνιάδου
Παθολόγος – MSc Ρευματολογίας,
Συνεργάτης Ομίλου ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗ
10/12/21 – 1min. read
Η οστεοπόρωση είναι μία σύνθετη, χρόνια νόσος η οποία θεραπεύεται και αντιμετωπίζεται με διάφορους τρόπους. Επιστημονικές εξελίξεις στη διαγνωστική προσέγγιση και τη φαρμακευτική αντιμετώπιση τα τελευταία 30 χρόνια έχουν αποδώσει αποτελεσματικούς τρόπους μείωσης του κινδύνου οστεοπορωτικών καταγμάτων.
Τα στατιστικά δεδομένα είναι εντυπωσιακά. Μία στις 3 γυναίκες και τουλάχιστον ένας στους 6 άνδρες θα υποστούν ένα οστεοπορωτικό κάταγμα κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Κάθε λεπτό που περνά 8 καινούργια περιστατικά κατάγματος συμβαίνουν σε πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ περισσότεροι από 23 εκατομμύρια γυναίκες και άνδρες έχουν υψηλή πιθανότητα να υποστούν κάποιο οστεοπορωτικό κάταγμα.
Λιγότερες από τις μισές γυναίκες που έχουν υψηλή πιθανότητα κατάγματος λαμβάνουν αντιοστεοπορωτική θεραπεία, παρά την ύπαρξη αποτελεσματικών φαρμάκων. Το αποτέλεσμα είναι να υφίστανται κατάγματα με συνεπακόλουθα πόνο, αναπηρία, περιορισμό της κινητικότητας και φυσικά χρηματική επιβάρυνση. Τα πιο συχνά κατάγματα που προκαλεί η οστεοπόρωση είναι στο ισχίο, στη σπονδυλική στήλη, στον καρπό και τον βραχίονα. Αλλά και πολλά άλλα κατάγματα που συμβαίνουν μετά την ηλικία των 50 χρόνων και σχετίζονται με χαμηλή οστική πυκνότητα θα πρέπει να θεωρούνται ότι οφείλονται σε οστεοπόρωση, όπως κατάγματα πλευρών, λεκάνης, κάτω άκρων.
Τα κατάγματα ισχίου είναι τα σοβαρότερα οστεοπορωτικά κατάγματα. Χρειάζονται σχεδόν πάντα νοσηλεία και χειρουργική αντιμετώπιση. Πάνω από 20% των ασθενών πεθαίνουν στον πρώτο χρόνο μετά το κάταγμα και λιγότεροι από τους μισούς επιζώντες ανακτούν το επίπεδο λειτουργικότητας που είχαν πριν από το κάταγμα.
Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο για τη διαχείριση της οστεοπόρωσης, και χρησιμοποιείται για διάγνωση, υπολογισμό του κινδύνου κατάγματος, επιλογή των ασθενών για θεραπεία και παρακολούθηση της θεραπείας. Η μέτρηση γίνεται με DXA (dual-energy x-ray absorptiometry) και τα κατάλληλα μέρη για μέτρηση είναι η οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και το ισχίο.
Ο υπολογισμός του TBS (trabecular bone score), το οποίο μετρά παραμέτρους της οστικής ποιότητας, είναι μία πιο πρόσφατη εφαρμογή που συνεπικουρεί την κλασική μέθοδο.
Η απόφαση για θεραπευτική αγωγή απαιτεί την εκτίμηση του καταγματικού κινδύνου. Η αιτιολογία των οστεοπορωτικών καταγμάτων (ευθραυστότητας) είναι ετερογενής και έχουν αναγνωρισθεί πολλοί παράγοντες που συμβάλλουν στον καταγματικό κίνδυνο. Αυτό οδήγησε στην ανάπτυξη πολλών αλγορίθμων που βελτιώνουν τις εκτιμήσεις μας και βοηθούν στη σωστή αντιμετώπιση της νόσου.
Ο πιο διαδεδομένος αλγόριθμος παγκοσμίως λέγεται FRAX® και υπολογίζει τη 10ετή πιθανότητα μείζονος κατάγματος (συμπεριλαμβανομένων ισχίου, σπονδυλικής στήλης, καρπού ή βραχιονίου οστού).
